Δικηγορικός Σύλλογος Χίου

Αρθρο της Αναστ. Καρατζά απο την εφημερίδα ΧΙΑΚΟΣ ΛΑΟΣ δημοσιευμένο στις 12-10-2020

Την Τε­τάρ­τη 07 Οκτω­βρί­ου το Τρι­με­λές Εφε­τείο Κα­κουρ­γη­μά­των ανα­κοί­νω­σε μία ιστο­ρι­κή για τη σύγ­χρο­νη Ελ­λά­δα από­φα­ση ποι­νι­κού Δι­κα­στη­ρί­ου, ανα­γνω­ρί­ζο­ντας την ενοχή των κα­τη­γο­ρου­μέ­νων μελών της Χρυ­σής Αυγής, α) για τη δο­λο­φο­νία του Παύ­λου Φύσσα, β) για την από­πει­ρα αν­θρω­πο­κτο­νί­ας στους Αι­γύ­πτιους αλιερ­γά­τες, γ) για την επί­θε­ση σε μέλη του  ΠΑΜΕ και δ)  για συ­γκρό­τη­ση, διεύ­θυν­ση και συμ­με­το­χή σε εγκλη­μα­τι­κή ορ­γά­νω­ση. Επτά πο­λι­τι­κά στε­λέ­χη της Χρυ­σής Αυγής κα­τα­δι­κά­στη­καν για διεύ­θυν­ση εγκλη­μα­τι­κής ορ­γά­νω­σης και έντε­κα για έντα­ξη και συμ­με­το­χή σε αυτή.

Μέρες πριν την ανα­κοί­νω­ση της από­φα­σης του Δι­κα­στη­ρί­ου, εκα­το­ντά­δες Έλ­λη­νες πο­λί­τες συμ­με­τεί­χαν σε μια αλυ­σί­δα δη­μό­σιας έκ­φρα­σης, δη­λώ­νο­ντας την άποψή τους ότι τα μέλη της Χρυ­σής Αυγής δεν είναι αθώοι, με απο­κο­ρύ­φω­μα την ημέρα έκ­δο­σης της από­φα­σης επί της ενο­χής των κα­τη­γο­ρου­μέ­νων, όπου πλημ­μύ­ρι­σαν οι δρό­μοι της Αθή­νας από τα συ­γκε­ντρω­μέ­να πλήθη Ελ­λή­νων πο­λι­τών, που ήθε­λαν να εκ­φρά­σουν την απε­ρί­φρα­στη ενα­ντί­ω­σή τους στη μέχρι σή­με­ρα δράση της Χρυ­σής Αυγής. Και ως τέ­τοια θέλω να εκλαμ­βά­νω και επι­κρο­τώ τη συ­γκέ­ντρω­ση των Ελ­λή­νων στους δρό­μους της Αθή­νας ανα­μέ­νο­ντας τη δι­κα­στι­κή από­φα­ση, ως πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή κί­νη­ση. Ως προς τις αμ­φι­βο­λί­ες για το θε­μι­τό της επί­δρα­σης αυτής της δη­μό­σιας έκ­φρα­σης στην ανε­ξάρ­τη­τη και αμε­ρό­λη­πτη κρίση της Δι­καιο­σύ­νης, η αθω­ω­τι­κή ει­σαγ­γε­λι­κή πρό­τα­ση διέ­λυ­σε κάθε σχε­τι­κή υπό­νοια «αθέ­μι­της πί­ε­σης» από τον ελ­λη­νι­κό λαό, γε­γο­νός που ανα­δει­κνύ­ει την ευ­συ­νει­δη­σία της Ει­σαγ­γε­λέ­ως της έδρας και την απα­ρέ­γκλι­τη  συ­νέ­πεια προς την άσκη­ση των κα­θη­κό­ντων της σε αυτή την ιστο­ρι­κή στιγ­μή. Πέραν τού­του,  είναι εντε­λώς δια­φο­ρε­τι­κό, πλή­θος πο­λι­τών, να εκ­φρά­ζο­νται ατο­μι­κά ως ελεύ­θε­ροι πο­λί­τες στα μέσα κοι­νω­νι­κής δι­κτύ­ω­σης και να συ­γκε­ντρώ­νο­νται συμ­βο­λι­κά προ­κει­μέ­νου να εκ­φρά­σουν την άποψή τους δη­μό­σια και εντε­λώς δια­φο­ρε­τι­κό να ση­μειώ­νε­ται πα­ρέμ­βα­ση στους ασκού­ντες το λει­τούρ­γη­μά τους Δι­κα­στές από συ­γκε­κρι­μέ­να πρό­σω­πα με κοι­νω­νι­κή και πο­λι­τι­κή θέση ικανή και κα­τάλ­λη­λη, να επη­ρε­ά­σει τον τρόπο άσκη­σης των κα­θη­κό­ντων τους. Δεν μπο­ρεί σε καμία πε­ρί­πτω­ση να συ­γκρι­θεί το ανε­πί­τρε­πτο της πε­ρί­πτω­σης αυτής, με την πη­γαία έκ­φρα­ση της απο­δο­κι­μα­σί­ας των πο­λι­τών, που με απο­κλει­στι­κό και μο­να­δι­κό τους όπλο το πλή­θος τους, με­τέ­φε­ραν επά­ξια το μή­νυ­μα προς όλες τις κα­τευ­θύν­σεις, ότι για τα όσα κα­τη­γο­ρεί­ται η Χρυσή Αυγή, δεν έχει κα­νέ­να έρει­σμα να αξιώ­νει «νο­μι­μο­ποί­η­ση» από τον ελ­λη­νι­κό λαό, διότι σή­με­ρα, που δι­κά­ζε­ται, ο λαός έχει ξε­χυ­θεί στους δρό­μους και την απο­δο­κι­μά­ζει. Αυτή είναι η λαϊκή κυ­ριαρ­χία, που με ευ­λά­βεια τυ­πο­ποιού­με στο πρώτο άρθρο του Συ­ντάγ­μα­τος, ως θε­μέ­λιο του πο­λι­τεύ­μα­τός μας. Όλες οι εξου­σί­ες πη­γά­ζουν από το Λαό και η δι­καιο­σύ­νη ασκεί­ται στο όνομα του Ελ­λη­νι­κού Λαού.

Άλλο θέμα, βε­βαί­ως είναι, ότι ο λαός οφεί­λει να σε­βα­στεί την εφαρ­μο­γή των βα­σι­κών αρχών του ποι­νι­κού δι­καί­ου – κατά τον τρόπο που ο κάθε πο­λί­της θα ήθελε να τύ­χουν εφαρ­μο­γής και στη δική του πε­ρί­πτω­ση – και να κα­τα­νο­ή­σει ότι η τυ­πο­ποί­η­ση του ποι­νι­κού φαι­νο­μέ­νου απο­τε­λεί ασφα­λι­στι­κή δι­κλεί­δα για όλους ανε­ξαι­ρέ­τως. Αν το Δι­κα­στή­ριο κρί­νει ότι δεν πλη­ρού­νται όλοι οι όροι που τυ­πο­ποιού­νται στο γράμ­μα του νόμου, δεν έχει τε­λε­στεί το αδί­κη­μα. Μά­λι­στα, είναι ση­μα­ντι­κό ότι τον Ιού­λιο του 2019 κατά την εκ­πνοή της απερ­χό­με­νης κυ­βέρ­νη­σης τέ­θη­κε σε ισχύ ο νέος Ποι­νι­κός Κώ­δι­κας που τρο­πο­ποιού­σε με­τα­ξύ άλλων και τις δια­τά­ξεις που εφαρ­μό­στη­καν στη δίκη της Χρυ­σής Αυγής, παρά τις επι­φυ­λά­ξεις πολ­λών πο­λι­τι­κών και νο­μι­κών, ότι δεν εν­δεί­κνυ­ται να τί­θε­ται σε ισχύ ένας νέος Ποι­νι­κός Κώ­δι­κας μία εβδο­μά­δα πριν τις βου­λευ­τι­κές εκλο­γές και ότι ένα τέ­τοιο εγ­χεί­ρη­μα απαι­τεί πε­ρισ­σό­τε­ρο χρόνο. Αξιο­ση­μεί­ω­το είναι ότι ο δια­τε­λέ­σας Υπουρ­γός Δι­καιο­σύ­νης Σ. Κο­ντο­νής, επί υπουρ­γί­ας του  οποί­ου ψη­φί­στη­κε ο νέος Ποι­νι­κός Κώ­δι­κας, με αφορ­μή τη δίκη της Χρυ­σής Αυγής σχο­λί­α­σε δη­μό­σια, ότι εντο­πί­ζει προ­βλη­μα­τι­κά ση­μεία στον νέο κώ­δι­κα και ότι εξαρ­χής τα είχε επι­ση­μά­νει, όπως τη μη δυ­να­τό­τη­τα επι­βο­λής της στέ­ρη­σης των πο­λι­τι­κών δι­καιω­μά­των στους κα­τα­δι­κα­σθέ­ντες της Χρυ­σής Αυγής και την ισό­τι­μη με­τα­χεί­ρι­ση εκεί­νου που συ­γκρο­τεί με εκεί­νον που εντάσ­σε­ται στην ορ­γά­νω­ση. Να ση­μειω­θεί ότι ακόμη και αν τρο­πο­ποι­η­θεί ο Ποι­νι­κός Κώ­δι­κας μέχρι την εκ­δί­κα­ση της υπό­θε­σης στο Εφε­τείο, στέ­ρη­ση των πο­λι­τι­κών δι­καιω­μά­των δεν θα μπο­ρεί να επι­βλη­θεί στους κα­τη­γο­ρού­με­νους αυτής της δίκης γιατί αυτό θα απο­τε­λεί ανε­πί­τρε­πτη ανα­δρο­μι­κή ισχύς αυ­στη­ρό­τε­ρου νόμου και χει­ρο­τέ­ρευ­ση της θέσης του κα­τη­γο­ρου­μέ­νου.

Έτσι λοι­πόν, σύμ­φω­να με το ισχύ­ον άρθρο 187 παρ. 1 Π.Κ.  « Όποιος συ­γκρο­τεί ή εντάσ­σε­ται ως μέλος σε επι­χει­ρη­σια­κά δο­μη­μέ­νη και με διαρ­κή εγκλη­μα­τι­κή δράση ορ­γά­νω­ση τριών ή πε­ρισ­σό­τε­ρων προ­σώ­πων, που επι­διώ­κει την τέ­λε­ση πε­ρισ­σό­τε­ρων κα­κουρ­γη­μά­των τι­μω­ρεί­ται με κά­θειρ­ξη έως δέκα έτη και χρη­μα­τι­κή ποινή. »

Εδώ έχουν επέλ­θει κά­ποιες πολύ ση­μα­ντι­κές τρο­πο­ποι­ή­σεις : α) ει­σα­γω­γή του όρου επι­χει­ρη­σια­κά δο­μη­μέ­νη ενώ η προη­γού­με­νη δια­τύ­πω­ση έλεγε απλά δο­μη­μέ­νη. Ως επι­χει­ρη­σια­κή νο­εί­ται η δομή ομά­δας της οποί­ας τα μέλη ανα­λαμ­βά­νουν δια­κρι­τούς και αλ­λη­λο­ϋ­πο­στη­ρι­ζό­με­νους ή αυ­το­τε­λείς ρό­λους, ή δια­κρι­τούς και συν­δυα­σμέ­νους ή ανε­ξάρ­τη­τους στό­χους, με σκοπό να αυ­ξή­σουν την απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τά τους είτε ατο­μι­κά είτε στο πλαί­σιο της συλ­λο­γι­κής τους δρά­σης, ανε­ξαρ­τή­τως της γνώ­σης εκά­στου για τα συ­γκε­κρι­μέ­να κα­θή­κο­ντα των άλλων ή και για το συ­γκε­κρι­μέ­νο σε κάθε πε­ρί­πτω­ση στόχο της ορ­γά­νω­σης.  Με τον όρο αυτό απο­δί­δε­ται επί­σης, ο πραγ­μα­το­πα­γής χα­ρα­κτή­ρας της ορ­γά­νω­σης, που απο­τε­λεί το πιο ου­σια­στι­κό δια­φο­ρο­ποι­η­τι­κό στοι­χείο από τις ομά­δες με προ­σω­πο­πα­γή δομή, η επι­κιν­δυ­νό­τη­τα των οποί­ων είναι σαφώς μειω­μέ­νη, όπως και η εμ­βέ­λεια της εγκλη­μα­τι­κής τους δρά­σης. (βλ. Ο Νέος Ποι­νι­κός Κώ­δι­κας, Αρι­στο­τέ­λης Χα­ρα­λα­μπά­κης, Νο­μι­κή Βι­βλιο­θή­κη 2019) β) διαρ­κή εγκλη­μα­τι­κή δράση και όχι απλά διαρ­κή δράση. Θα πρέ­πει δη­λα­δή να έχουν απο­δε­δειγ­μέ­να τε­λέ­σει εγκλή­μα­τα σε βάθος χρό­νου ως ορ­γά­νω­ση και όχι με­μο­νω­μέ­να τα μέλη της. γ) Αρκεί η επι­δί­ω­ξη οποιων­δή­πο­τε κα­κουρ­γη­μά­των και όχι συ­γκε­κρι­μέ­νων, όπως προσ­διο­ρι­ζό­ταν στην παλιά δια­τύ­πω­ση.

Πε­ραι­τέ­ρω, ακόμη και με τον παλιό ποι­νι­κό κώ­δι­κα, με βάση τον οποίο έχει εκ­δο­θεί η μέχρι σή­με­ρα νο­μο­λο­γία,  η εγκλη­μα­τι­κή ορ­γά­νω­ση δια­κρί­νε­ται από την έν­νοια της συμ­μο­ρί­ας, με βάση τρία κρι­τή­ρια, ένα ποιο­τι­κό (δο­μη­μέ­νη ομάδα), ένα πο­σο­τι­κό (τρία ή πε­ρισ­σό­τε­ρα πρό­σω­πα) και ένα χρο­νι­κό (διάρ­κεια δρά­σης). Συ­γκρό­τη­ση της εγκλη­μα­τι­κής ορ­γά­νω­σης είναι η κα­θο­δη­γη­τι­κή και κα­τευ­θυ­ντή­ρια συμ­βο­λή στη δη­μιουρ­γία της.  Μέλος της ορ­γά­νω­σης αυτής είναι εκεί­νος, που είτε συμ­με­τέ­χει στην ίδρυ­ση της είτε εντάσ­σε­ται εκ των υστέ­ρων σ` αυτήν και υπο­τάσ­σει τη βού­λη­σή του στην ορ­γά­νω­ση, χωρίς να είναι ανα­γκαία και η προ­σω­πι­κή συμ­με­το­χή του στις κατ` ιδίαν πρά­ξεις της ορ­γά­νω­σης. Δο­μη­μέ­νη ομάδα είναι εκεί­νη που δεν σχη­μα­τί­ζε­ται πε­ρι­στα­σια­κά για τη διά­πρα­ξη ενός εγκλή­μα­τος, αλλά συ­γκρο­τεί­ται για να έχει διαρ­κή δράση, χα­ρα­κτη­ρι­ζό­με­νη από εσω­τε­ρι­κή διάρ­θρω­ση και ιε­ραρ­χι­κή δομή, ενώ υπο­κει­με­νι­κώς απαι­τεί­ται δόλος κάθε μέ­λους να θέλει την έντα­ξή του στην εγκλη­μα­τι­κή ορ­γά­νω­ση, ήτοι απαι­τεί­ται κάθε μέλος να έχει ως σκοπό τη διά­πρα­ξη πε­ρισ­σο­τέ­ρων από ένα κα­κουρ­γη­μά­των, που ανα­φέ­ρο­νται στη διά­τα­ξη της παρ. 1 (έγκλη­μα υπερ­χει­λούς υπο­κει­με­νι­κής υπό­στα­σης), ο ει­δι­κός δε αυτός δόλος νο­εί­ται συ­νο­λι­κός (ενιαί­ος), δη­λα­δή τα μέλη να έχουν προ­α­πο­φα­σί­σει, ήδη, κατά την ίδρυ­ση της ορ­γά­νω­σης, ή την έντα­ξή τους σε αυτή, ότι η δράση τους θα εκ­δη­λω­θεί σε βάθος χρό­νου με την τέ­λε­ση πε­ρισ­σο­τέ­ρων κα­κουρ­γη­μά­των και χωρίς να έχουν κα­τα­στρω­θεί οι λε­πτο­μέ­ρειες κ.λπ. των εγκλη­μά­των τού­των.

Όπως γί­νε­ται αντι­λη­πτό, δεν είναι κα­θό­λου απλό για το Δι­κα­στή­ριο να ανα­γνω­ρί­σει ότι πλη­ρού­νται οι ανω­τέ­ρω πε­ρι­γρα­φέ­ντες όροι του νόμου, για την ποι­νι­κή κα­τα­δί­κη κά­ποιου για συ­γκρό­τη­ση ή συμ­με­το­χή σε εγκλη­μα­τι­κή ορ­γά­νω­ση, το δε τεκ­μή­ριο αθω­ώ­τη­τας επι­βάλ­λει, σε πε­ρί­πτω­ση αμ­φι­βο­λί­ας για τη συν­δρο­μή έστω και ενός στοι­χεί­ου της πρά­ξης όπως ανα­λύ­θη­κε ανω­τέ­ρω, την απαλ­λα­γή του κα­τη­γο­ρου­μέ­νου λόγω αμ­φι­βο­λιών. Ενό­ψει των ανω­τέ­ρω,  η Ει­σαγ­γε­λέ­ας της έδρας,  εφό­σον δεν πεί­στη­κε ότι πλη­ρού­νται οι ανω­τέ­ρω όροι του νόμου, εκ­πλή­ρω­σε το κα­θή­κον της, το οποίο επι­τάσ­σει όταν δια­πι­στώ­νει ότι δεν έχει τε­λε­στεί ένα αδί­κη­μα όπως αυτό τυ­πο­ποιεί­ται στο νόμο, να προ­τεί­νει την αθώ­ω­ση του κα­τη­γο­ρου­μέ­νου.

Τέλος, δεν μπορώ να μη ση­μειώ­σω, ότι στον Ποι­νι­κό Κώ­δι­κα προ­βλέ­πο­νται και ευ­νοϊ­κά μέτρα, για όσους επι­λέ­ξουν να συ­νερ­γα­στούν με τις αρχές με το να συμ­βά­λουν είτε στην πρό­λη­ψη κά­ποιου εγκλή­μα­τος, είτε στην εξάρ­θρω­ση της ορ­γά­νω­σης. Ήταν λοι­πόν επι­λο­γή των κα­τη­γο­ρου­μέ­νων, μέχρι τέ­λους να μην εκ­φρά­σουν κα­νε­νός εί­δους έμπρα­κτη με­τά­νοια, καμία έμπρα­κτη ηθική με­τα­στρο­φή.

Είναι γε­γο­νός, ότι στο άκου­σμα της κα­τα­δι­κα­στι­κής από­φα­σης η Ελ­λά­δα φω­τί­στη­κε, καθώς αυτό που ήταν ξε­κα­θα­ρι­σμέ­νο στη συ­νεί­δη­ση της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας επι­σφρα­γί­στη­κε από την από­φα­ση της δι­καιο­σύ­νης και έτσι κοι­νω­νία και δι­καιο­σύ­νη δια­δο­χι­κά κα­τα­δί­κα­σαν το φαι­νό­με­νο της Χρυ­σής Αυγής. Δεν πρέ­πει όμως να ξε­χά­σου­με ποτέ, ότι αυτοί που κα­τα­δι­κά­στη­καν το 2020 για τη συμ­με­το­χή τους στην εγκλη­μα­τι­κή ορ­γά­νω­ση της Χρυ­σής Αυγής, ιδρυ­θεί­σα ήδη από το μα­κρι­νό 1980, είναι οι ίδιοι που το 2012 – 2015, τότε που το κρά­τος δι­καί­ου υπο­χω­ρού­σε - εξε­λέ­γη­σαν από εμάς τους Έλ­λη­νες πο­λί­τες να μας εκ­προ­σω­πή­σουν στην ελ­λη­νι­κή Βουλή. Αν κάτι πρέ­πει να μά­θου­με από αυτό, είναι ότι η ιστο­ρία δεν έχει τε­λειώ­σει. Πέρα από το αυ­το­νό­η­το, ότι θα ακο­λου­θή­σει το Εφε­τείο, η ουσία του πράγ­μα­τος είναι ότι πά­ντο­τε, στην απου­σία του κρά­τους θα ελ­λο­χεύ­ει ένα σκο­τει­νό πα­ρα­κρά­τος «να λύσει το πρό­βλη­μα» και  στην απελ­πι­σία του πο­λί­τη, στα μάτια του ανή­μπο­ρου και τα­πει­νω­μέ­νου Έλ­λη­να, τα ξε­χαρ­βα­λω­μέ­να μας ιδα­νι­κά θα βρί­σκουν κα­λο­θε­λη­τές να ξα­πο­στά­σουν.